Istorija i znamenitosti Istanbula

Istorija Istanbula

Duga istorija Istanbula priča priču o megarskom kralju Bizasu koji je u 7. veku pre nove ere osnovao koloniju po imenu Vizantija, što je grčki naziv za grad na Bosforu. I baš ovo mesto na kome danas leži čuveni Istanbul, je mesto koje je, prema legendi osnovano po savetu proročice iz Delfa, da osnuje grad preko Bosfora, naspram zemlje slepih (tj. naspram naselja koje nije imalo pristup moru). Tako je nastala Vizantija, koja je tokom istorije nosila naziv i Konstantinopolj i Carigrad, a od sredine 15. veka i Istanbul.

Vizantija u srednjem veku

Dugo vremena Vizantija je ponosno stajala sve dok nije postala deo Rimskog carstva u 4. veku. Pod vladavinom cara Konstantina Velikog, ovaj grad doživeo je veliku obnovu i transformaciju. Upravo je po njemu, od tada, grad nosio naziv Konstantinopolj (330. godine). Konstantinopolj je postao centar grčke kulture i postepeno je postajao sve više grčki po svom karakteru. Grad je brzo napredovao i postao je važno trgovinsko, kulturno i političko središte. Međutim, unutrašnji nemiri su doveli do pobune 532. godine, koja je teško oštetila grad. Iako je nakon toga Konstantinopolj u velikoj meri obnovljen, od tada se grad, tokom srednjeg veka, suočava sa čitavim nizom napada, uključujući i osvajanje od strane Krstaša 1204. godine. Iako je period pripadanja Latinskom carstvu bio kratak, grad se ponovo vratio pod vlast Vizantijskog carstva 1261. godine.

Ipak, najveći preokret u istoriji grada dogodio se 1453. godine kada su ga osvojili Osmanski Turci pod vođstvom sultana Mehmeda II. Od tada, grad nosi ime Istanbul, i postaje glavni grad Osmanskog carstva.

Istanbul za vreme Osmanskog carstva

U vreme vladavine Osmanskog carstva, Istanbul je procvetao kao centar trgovine, kulture i umetnosti. Vladavina sultana Sulejmana Veličanstvenog, koji je vladao u 16. veku, donela je gradu veliki napredak, posebno u oblasti arhitekture i umetnosti, ali i nauke. U to vreme, izgrađeni su brojni spomenici, džamije i palate koje su se održale do danas, a koje iznova i iznova plene svojim veličanstvenim izgledom. Među najpoznatijim džamijama ovog vremena su Sultanahmet (Plava džamija) i Sulejmanija, koje su i danas ostale simboli grada.

Sa druge stane, ovaj grad je privlačio veliki broj umetnika i književnika, naučnika, ali i trgovaca. Zbog svoje dobre geografske pozicije, grad je bio centralna tačka trgovine na putu svile. Upravo to je uticalo na njego ekonomski prosperitet i razvoj kulture kakvu poznajemo danas.

Istanbul je ostao pod vlašću Osmanlija sve do kraja Prvog svetskog rata. Nakon propasti Osmanskog carstva, Istanbul je postao glavni grad moderne Turske.

Istanbul u 20. veku

Tokom 20. veka grad je prošao kroz velike promene kako na urbanističkom, tako i na arhitektonskom planu. Ipak, i pored svih promena, grad je sačuvao svoju bogatu istorijsku baštinu. Posebno se, u drugoj polovini 20. veka, ističe razvoj grada, širenje novih četvrti i izgradnja novih zgrada. Sve to, uticalo je na činjenicu da je grad postao mesto koje su sada naseljavali ljudi iz ruralnih područja, tražeći bolji život. Posledično, došlo je do infrastrukturnog ali i kulturnog razvoja.

Danas, Istanbul predstavlja dinamičnu metropolu koja spaja tradiciju i modernizam, sa svojim impozantnim spomenicima.

Znamenitosti Istanbula

Burna i duga istorija Istanbula uticala je na to da danas grad obiluje impozantnim spomenicima, živopisnim pijacama, prelepim palatama i bogatom gastronomijom. Zato ne čudi da su glavne znamenitosti Istanbula i njegove atrakcije pre svega spomenici, a zatim i arhitektura koja u kombinaciji sa orijentalnim ukusima i mirisima koji se šire svuda okolo, nosi pravi užitak posete ovom gradu. Ipak, kada se odlučite na putovanje u Istanbul, nikako ne smete propustiti obilazak najvažnijih znamenitosti Istabula. Jedna od njih je Aja Sofija - najvažnija i najprepoznatljivija građevina ne samo u Turskoj, već i u svetu. Sagrađena kao hrišćanski hram, a zatim pretvorena u džamiju, Aja Sofija je danas muzej koji očarava.

Međutim, znamenitost koja možda može da nadmaši veličanstvenost Aja Sofije je svakako Plava džamija. I dok su mišljenja o tome koja je građevina impozantnija podeljena, Plava džamija sa svojih šest minareta očarava jedinstvenom, impresivnom kombinacijom plave boje koja se presijava zahvaljujući hiljadama sitnih plavih pločica složenih tako da čine jedno remek delo.

S obzirom da je Istanbul prepun palata i džamija, sigurno nećete ostati ravnodušni prema lepoti i raskoši palate Topkapi. Ovo je palata u kojoj je nekada živeo sultan sa svojim haremom i dvoranima. Topkapi palata, baš kao i Dolmabahče palata, su palate koje imaju posebnu lepotu ukoliko se posmatraju sa Bosfora, te krstarenje Bosforom izdvajamo zasigurno kao atrakciju koju morate doživeti.

Ipak, pravi duh i mentalitet turskog naroda osetićete na Velikom bazaru, najvećoj i najčuvenijoj gradskoj pijaci koja se proteže u više od 60 isprepletanih trgovačkih ulica. Ovde možete kupiti sve – od začina, preko čajeva i rukotvorina, do garderobe, ćilima i tekstila. Ipak, rečenica koja najbolje opisuje ovu, najveću atrakciju Istanbula jeste – „Lepa, mirisna i veoma bučna“. I upravo to je njena suština, da uživate na svakom koraku – u cenkanju, i mirisima i ukusima istanbulske Kapali čaršije.

Sigurni smo da ćete, ako malo dublje zađete u Istanbul, otkriti nešto još više,  nešto što će ukazati na zajedničko delovanje grčke, rimske i otomanske kulture, ali i atrakcije grada koje su duboko sakrivene, a ipak, tako popularne (npr. Cisterna Basilica).